Kwaliteitssysteem MBT
Het Kwaliteitssysteem biedt ondersteuning bij het veilig implementeren van MBT-programma’s en bij het borgen en voortdurend verbeteren van de kwaliteit van lopende programma’s. Het werd ontwikkeld om de doelmatigheid van behandelen te vergroten door voortdurend te sturen op kwaliteitsverbetering. Het kwaliteitssysteem van MBT is een innovatie die past binnen de huidige tijdsgeest waarin de politiek en als verlengde arm de zorgverzekeraars steeds meer willen sturen op kwaliteit en daarmee effectiviteit van producten.
Factsheet Kwaliteitssysteem
Onderdelen van het Kwaliteitssysteem MBT
Het Kwaliteitssysteem is gericht op het borgen van de kwaliteit van MBT-therapeuten en programma’s, het bevorderen van de organisatorische voorwaarden van een effectief MBT programma, het identificeren van potentieel schadelijke processen binnen een behandeling en het ondersteunen van een behandelteam bij het uitvoeren van klinische behandelprocessen. Daartoe omvat het Kwaliteitssysteem verschillende onderdelen:
Kwaliteitshandleiding: beschrijft op gedetailleerde wijze hoe de belangrijkste behandelprincipes en klinische processen geborgd kunnen worden door kwaliteitsbewaking op organisatie-, team-, en behandelaarsniveau;
Ondersteuningsaanbod: omvat een uitgebreid aanbod van gedetailleerde protocollen die de uitvoering van specifieke programma onderdelen en hanteringswijzen voor veel voorkomende klinische incidenten beschrijven;
Opleiding: een aanbod van basis- en specialistische cursussen voor individuele behandelaars en teams, gericht op blijvende vervolmaking;
Supervisiestructuur: omvat een uitgewerkte visie op supervisie en consultatie om de uitvoering van de behandeling te borgen en potentiële bedreigingen tijdig te detecteren zodat de implementatie en uitvoering veilig en kwalitatief verloopt;
Monitoringinstrumenten: omvat een reeks instrumenten, zoals checklists, auditrapporten en lijsten i.o. voor het meten van behandelintegriteit van teams en behandelaars, op basis waarvan de kwaliteit van behandeling voortdurend gemonitord kan worden.
Waarom een Kwaliteitssysteem MBT?
Uit een recente studie blijkt dat in Nederland slechts 1 op 5 patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis die zich binnen de GGz aanmelden voor hulp, een of andere vorm van psychotherapie krijgt. Het aantal patiënten dat een kwalitatieve bewezen effectieve vorm van psychotherapie krijgt, is niet bekend, maar ligt ongetwijfeld nog heel wat lager. Ter vergelijking: uit een studie bij huisartsen blijkt dat in gemiddeld 74% van de gevallen patiënten zorg krijgen die in overeenstemming is met de richtlijnen. Dat betekent dat de wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen vanuit de diverse richtlijnen in de GGz slechts erg moeizaam hun weg naar de praktijk vinden. Het is dan ook zeer aannemelijk dat er een behoorlijke winst op gebied van doelmatigheid van behandelen kan behaald worden wanneer de werkzame behandelmodellen beter in de praktijk geïmplementeerd worden. Een kwaliteitssysteem kan helpen om de bewezen effectieve modellen op zo’n manier te implementeren dat de (veronderstelde) werkzame mechanismen maximaal benut worden.
Doelen van het Kwaliteitssysteem MBT
Het kwaliteitssysteem voor MBT heeft de volgende doelen:
- Bieden van ondersteuning bij het opzetten en implementeren van nieuwe MBT-programma’s in de praktijk;
- Monitoren op de werkzame mechanismen van de MBT behandeling;
- Monitoren op de noodzakelijke organisatorische en teamvoorwaarden om tot een optimaal doelmatige behandeling te komen;
- Voorkomen van iatrogene schade voor patiënten.
Evidentie voor het werken met Kwaliteitsystemen
De toepassing van Kwaliteitssystemen binnen de GGz is erg vooruitstrevend. Nochtans laten diverse studies binnen de somatische gezondheidszorg zien dat het werken met kwaliteitssystemen een groot verschil kan maken in de kwaliteit van zorgverlening. Zo blijken 9,2% van de somatische patiënten onbedoelde schade op te lopen tijdens een verblijf in het ziekenhuis, waarvan 40% als vermijdbaar wordt ingeschat. Medische fouten zouden in de V.S. alleen al verantwoordelijk zijn voor vijftig tot honderd duizend dodelijke slachtoffers per jaar. Professionals zelf blijken onvoldoende in staat om hun eigen handelen te monitoren en de kwaliteit van zorg die ze leveren in te schatten. Toepassing van (eenvoudige) kwaliteitssystemen in de somatische gezondheidszorg leidt tot een zeer significante daling van medische fouten en ongewenste schade. Binnen de GGz staat de toepassing van kwaliteitssystemen nog in de kinderschoenen. Ervaringen binnen de Multisystemic Therapy hebben echter aangetoond dat een kwaliteitssysteem een belangrijke invloed heeft op de behandelintegriteit van behandelaars en langs die weg ook op de behandeluitkomsten. De verwachting is dat dit a fortiori geldt voor de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen, waar het risico op iatrogene beschadiging traditioneel hoger is.
Via deze link kunt u de Quality Manual downloaden.
Via deze link kunt u de Checklist Adherence Quality criteria for MBT-programs downloaden
Voor de Nederlandse versie van de Adherence Kwaliteitscriteria voor MBT-programma’s, klik hier.